Tabletki antykoncepcyjne, spirala, a może implant? Czyli co warto wiedzieć o antykoncepcji dla kobiet

Antykoncepcja w dzisiejszych czasach jest bardzo powszechna i przestała być tematem tabu. Choć wiele mówi się o nieplanowanych ciążach, tabletki „dzień po” wciąż cieszą się dużą popularnością, mimo, że w Polsce wydawane są tylko i wyłącznie na receptę. Aby uniknąć niechcianej/nieplanowanej ciąży i zażywania tabletki po, warto poszerzyć wiedzę na temat skutecznej antykoncepcji. Jakie metody antykoncepcji są obecnie dostępne? Lepsze będą tabletki czy plastry antykoncepcyjne? Jak działa spirala i co to jest implant antykoncepcyjny? Odpowiedzi na te pytania i wiele innych ciekawych rzeczy na temat antykoncepcji znajduje się w poniższym artykule.

Metody antykoncepcji

Na wstępie warto zaznaczyć, że w chwili obecnej mamy do czynienia z kilkoma metodami antykoncepcji. Są to:

• metody naturalne,
• metody mechaniczne,
• metody hormonalne,
• metody chemiczne.

Metody naturalne

Na wstępie warto zaznaczyć, że metody naturalne charakteryzują się niewielką skutecznością i są zalecane głównie osobom, które biorą pod uwagę możliwość zajścia w ciążę. Tego typu metody opierają się głównie na obserwacji własnego organizmu. Popularną metodą naturalną jest tak zwany kalendarzyk, czyli wyliczanie dni płodnych i niepłodnych, głównie na podstawie obserwacji śluzu, mierzenia temperatury ciała oraz dolegliwości bólowych, które zachodzą w danej fazie cyklu. Z racji, iż wiele kobiet ma problem z odróżnieniem dni płodnych i niepłodnych, metoda na kalendarzyk może zawodzić.

Do metod naturalnych zaliczany jest również stosunek przerywany, czyli zakończenie stosunku przed wytryskiem nasienia. Taka metoda jest bardzo zawodna, dlatego też przez dużą część specjalistów nie jest uznawana za jakąkolwiek metodę antykoncepcji. Dodatkowo podczas stosunku przerywanego polegamy na partnerze i często nie jesteśmy w stanie kontrolować sytuacji. Jeśli więc chcemy uniknąć ciąży, zrezygnujmy ze stosunku przerywanego i postawmy na zabezpieczenia.

Metody mechaniczne

Metody mechaniczne polegają na stworzeniu bariery, przez którą plemniki nie mogą przedostać się do jajeczka. Do metod mechanicznych możemy zaliczyć:

• Prezerwatywy dla kobiet– choć są mniej popularne od swoich męskich odpowiedników, nadal pełnią swoją rolę. Podobnie jak klasyczne kondomy, tak i te dla kobiet są jednorazowe. Damska prezerwatywa delikatnie wypełnia wnętrze pochwy, zapobiegając przedostawaniu się nasienia do jajeczka.
• Kapturek naszyjkowy i błona dopochwowa (diafragma)– są to kolejne metody mechaniczne, które mają chronić przed przedostaniem się plemników do komórki jajowej. Kapturek i błona działają na bardzo podobnej zasadzie, a cała ich skuteczność opiera się na prawidłowym dopasowaniu i założeniu. Warto wspomnieć, iż rozmiar kapturka i diafragmy zależy od charakterystyki organizmu i powinien zostać dobrany przez ginekologa. Dodatkowo przed użyciem obu tych metod, warto jest poćwiczyć ich zakładanie, gdyż nie należy ono do najłatwiejszych. Kapturek naszyjkowy i błona dopochwowa (diafragma) są wielorazowego użytku.
• Spirala (wkładka domaciczna)- bardzo popularną mechaniczną metodą antykoncepcyjną jest spirala. Nie dzieje się tak bez powodu- spirala jest skuteczną metodą antykoncepcji, a według wskaźnika Pearla jej skuteczność wynosi poniżej 1. Spiralę antykoncepcyjną zakłada ginekolog, a jej zadaniem jest zapobieganie zagnieżdżeniu się zarodka, poprzez przedostawanie się, zwykle miedzi, do śluzówki macicy.

Metody hormonalne

Najbardziej rozwiniętą kategorią metod antykoncepcji dla kobiet, jest dziedzina metod hormonalnych. To właśnie do metod hormonalnych zaliczamy wszelkiego rodzaju preparaty hormonalne, które zapobiegają owulacji i zapłodnieniu. W tej kategorii znajdziemy:

• Tabletki antykoncepcyjne– czyli jedne z najbardziej popularnych i najczęściej stosowanych preparatów zapobiegających ciąży. Tabletki antykoncepcyjne dzielą się na tabletki jednoskładnikowe, bądź tabletki złożone. Skuteczność obu rodzajów pigułek jest bardzo wysoka, o ile tabletki przyjmowane są regularnie! Warto wspomnieć, że tabletki antykoncepcyjne powinny zostać dopasowane przez ginekologa.
• Plastry antykoncepcyjne– działają na takiej samej zasadzie jak tabletki, jednak plastry przeznaczone są głównie dal kobiet, które mają problem z regularnością ich zażywania. Plaster antykoncepcyjny należy wymieniać co 7 dni i podobnie jak tabletki, plastry powinny zostać dopasowane przez ginekologa.
• Implanty podskórne– stają się coraz bardziej popularną metodą antykoncepcji, ze względu na swoją skuteczność. Implanty antykoncepcyjne wszczepia się pod skórę (na przedramieniu), a ich skuteczność utrzymuje się 3-5 lat. Warto wspomnieć, że na chwilę obecną taki implant wszczepiany jest jedynie w prywatnych klinikach w większych miastach.
• Krążek dopochwowy– podobnie jak plastry, przeznaczony jest dla kobiet, które nie pamiętają o regularnym przyjmowaniu tabletek. Założenie krążka jest dość łatwe, dlatego też nie wymaga pomocy specjalisty. Krążek dopochwowy powinien być wymieniany raz w miesiącu.
• Wkładka domaciczna– jest połączeniem klasycznej spirali i tabletki antykoncepcyjnej. Wkładka domaciczna wydziela hormony Mirena i jak sama nazwa wskazuje- aplikowana jest na macicy. Wkładka domaciczna zakładana jest przez lekarza ginekologa, a jej działanie określa się na kilka lat.
• Zastrzyk antykoncepcyjny (iniekcja)– czyli podobnie jak wyżej wymienione metody, może być stosowany u kobiet, które mają problem z regularnością zażywania antykoncepcji doustnej, bądź z jakichś przyczyn nie mogą jej stosować. Zastrzyk antykoncepcyjny wykonuje się raz na trzy miesiące, a jego działanie skutecznie hamuje jajeczkowanie i zapobiega zapłodnieniu.
• Tabletka po– również zaliczana jest do hormonalnych metod antykoncepcji. Ze względu na wiele niepożądanych działań, tabletka po nie może być przyjmowana regularnie i zaliczana jest do metod awaryjnych. Pośród pigułek „dzień po”, możemy znaleźć dwa rodzaje- te działające do 72 godzin po stosunku i te, które są skuteczne nawet do 5 dni po. Warto jednak mieć na uwadze fakt, że im pigułka szybciej przyjęta (niezależnie od rodzaju), tym jej skuteczność wzrasta. Według obecnie panującego prawa, „tabletka po” może być wydawana jedynie na receptę.

Metody chemiczne

Do dyspozycji mamy także chemiczne sposoby antykoncepcji, do których zaliczane są wszelkiego rodzaju preparaty plemnikobójcze. Tego typu preparaty zawierają specjalne substancje, które zagęszczają śluz, utrudniając plemnikom dotarcie do komórki jajowej, a także wpływają na ich żywotność. Preparaty plemnikobójcze charakteryzuje niska skuteczność, dlatego też powinny być one stosowane jedynie jako dodatek do innych form antykoncepcji.

Warto także zaznaczyć, że preparaty plemnikobójcze mogą powodować alergię i podrażnienia, zwiększając tym samym infekcje pochwy.

Antykoncepcja dla mężczyzn

Choć większość znajdujących się obecnie na rynku form antykoncepcji przeznaczona jest dla kobiet, istnieje także antykoncepcja dla mężczyzn.

Prezerwatywy – czyli najbardziej popularna metoda mechaniczna, która stosowana jest przez mężczyzn. Dobrej jakości i przede wszystkim prawidłowo zakładane prezerwatywy potrafią skutecznie zapobiec ciąży i jako jedyne zapobiegają także zarażeniom chorobami wenerycznymi. Dodatkowo prezerwatywa nie ingeruje w gospodarkę hormonalną organizmu (ani naszego, ani partnera). Prezerwatywy są jednorazowego użytku.

Wazektomia – zabieg mikrochirurgiczny (bez skalpela), polegający na przecięciu i podwiązaniu nasieniowodów. Wazektomia ma na celu stałe, bądź okresowe przerwanie transportu plemników- stosunki i orgazmy mężczyzn po wazektomii nie są w żaden sposób ograniczone, a jedynie nasienie nie zawiera plemników.  Wazektomia w Polsce nadal jest  stosunkowo mało popularna, a to ze względu na dość wysokie ceny takich zabiegów.

Jeśli interesuje Cię wskaźnik Pearla, koniecznie zajrzyj do poradnika Wskaźnik Pearla- czyli jak rozszyfrować skuteczność antykoncepcji.